Tìm hiểu các loại trụ trồng tiêu – Ưu và nhược điểm từng loại

Cây tiêu là một trong những cây trồng quan trọng trong nông nghiệp Việt Nam. Với thị trường tiêu ngày càng lớn, nhu cầu trồng tiêu cũng tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, để đạt được năng suất và chất lượng cao, việc lựa chọn loại trụ tiêu phù hợp là rất cần thiết. Các loại trụ tiêu khác nhau có ưu và nhược điểm riêng, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây tiêu. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các loại trụ tiêu, giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp cho vườn tiêu của mình.

Trụ tiêu là gì?

Trụ tiêu, hay còn gọi là nọc tiêu hoặc choái tiêu, là một cấu trúc thẳng đứng được sử dụng để hỗ trợ sự phát triển của cây tiêu. Cây tiêu có đặc tính bám vào các bề mặt thẳng đứng bằng rễ, do đó cần có một cấu trúc vững chắc để giữ cho cây tiêu phát triển tốt.

Trụ tiêu cần đáp ứng một số yêu cầu cơ bản:

1. Độ bền: Trụ tiêu phải có độ bền ít nhất 20 năm để phù hợp với vòng đời của cây tiêu.
2. Độ vững chắc: Trụ tiêu phải đủ vững chắc để chống chịu được gió bão.
3. Bề mặt thô ráp: Bề mặt của trụ tiêu cần có độ xù xì, thô ráp để rễ của cây tiêu có thể bám vào dễ dàng.

Các loại vật liệu làm trụ tiêu

Có nhiều loại vật liệu khác nhau có thể được sử dụng làm trụ tiêu, bao gồm:

• Gỗ tự nhiên
• Trụ bê tông cốt thép
• Trụ xây bằng gạch
• Cây thân gỗ phát triển nhanh vững chắc

Mỗi loại vật liệu có ưu và nhược điểm riêng về độ bền, chi phí, và tác động môi trường.

Có những loại trụ tiêu nào?

Về cơ bản, có hai loại trụ tiêu chính: trụ tiêu sống và trụ tiêu cố định (hay trụ chết).

1. Trụ tiêu sống

Trụ tiêu sống là những trụ được làm từ các loại cây lâm nghiệp thân gỗ. Chúng thường được trồng trực tiếp trong vườn tiêu, phát triển song song với cây tiêu và tiêu sẽ bám vào thân cây khi cây trụ sống đủ độ tuổi.

Ưu điểm của trụ tiêu sống:

• Giá thành rẻ hơn so với trụ tiêu cố định.
• Thân cây có bề mặt thô ráp, giúp rễ cây tiêu bám dễ dàng.
• Cây trụ sống có khả năng sinh trưởng, tăng được chiều cao canh tác, có cành lá để hỗ trợ che bóng, tạo môi trường tự nhiên nhất giúp tiêu phát triển bền vững
• Khi bộ rễ bám sâu vào đất, sẽ tạo nên phần móng vững chắc, giúp chống lại tác động của mưa bão

Nhược điểm của trụ tiêu sống:

• Thời gian kiến thiết vườn tiêu lâu hơn, thường từ năm thứ 2, thứ 3 mới bắt đầu thả tiêu được
• Mỗi năm sẽ phát sinh chi phí rong tỉa cành, cũng như phòng trừ sâu bệnh cho cây trụ sống
• Có thể cạnh tranh dinh dưỡng và nước tưới với cây tiêu.
• Mật độ trồng thưa hơn do phải dành không gian để cây trụ sống phát triển

2. Trụ tiêu cố định (trụ chết)

Trụ tiêu cố định là những trụ được làm từ vật liệu “không sống” như gỗ, bê tông, gạch… Chúng không có khả năng tái sinh hay phát triển.

Ưu điểm của trụ tiêu cố định:

• Tuổi thọ cao hơn trụ tiêu sống.
• Không cạnh tranh dinh dưỡng và nước với cây tiêu.
• Có thể thả tiêu ngay sau khi dựng trụ
• Mỗi năm không tốn công rong tỉa cành, phòng trừ nấm bệnh
• Có thể tăng mật độ trồng, giúp cải thiện năng suất so với cùng một diện tích canh tác

Nhược điểm của trụ tiêu cố định:

• Chi phí cao hơn so với trụ tiêu sống.
• Không thân thiện với môi trường như trụ tiêu sống.
• Không gia tăng được chiều cao để tăng sản lượng canh tác
• Không tạo vùng che nắng cho tiêu trong mùa khô
• Do không có bộ rễ nên mùa mưa bão rất dễ bị gãy đổ

Yêu cầu đối với trụ tiêu sống

• Cây trụ phải sinh trưởng nhanh và có độ cao phù hợp (từ 2,5 – 3 mét).
• Thân cây phải đủ thẳng, không quá nhiều nhánh cành để cây tiêu dễ bám.
• Nên chọn những loại cây có bộ rễ cọc ăn sâu, hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng với cây tiêu
• Cây trụ phải có bề mặt thân thô ráp để rễ tiêu bám dễ dàng.

Yêu cầu đối với trụ tiêu cố định

• Trụ tiêu cố định phải có độ bền cao, không bị biến dạng dưới tác động của thời tiết.
• Bề mặt trụ tiêu cố định phải được xử lý để rễ cây tiêu có thể bám vào dễ dàng.
• Trụ tiêu cố định phải có chiều cao phù hợp với yêu cầu của cây tiêu.

Nên trồng tiêu trên loại trụ tiêu nào?

Việc lựa chọn loại trụ tiêu phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, nguồn vốn đầu tư, và mục tiêu sản xuất. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả cao và bền vững, nên xem xét các yếu tố sau:

1. Điều kiện thổ nhưỡng: Nếu vườn tiêu có đất đai giàu dinh dưỡng, có thể sử dụng trụ tiêu sống để tận dụng lợi ích môi trường mà nó mang lại. Trong trường hợp đất đai nghèo dinh dưỡng, trụ tiêu cố định có thể là lựa chọn tốt hơn.

2. Khí hậu: Trong khu vực thường xuyên gặp gió bão, trụ tiêu sống sẽ là lựa chọn an toàn hơn để đảm bảo sự ổn định cho cây tiêu.

3. Nguồn vốn đầu tư: Nếu nguồn vốn đầu tư ban đầu hạn chế, trụ tiêu sống có thể là lựa chọn phù hợp hơn do chi phí thấp hơn.

4. Mục tiêu sản xuất: Nếu mục tiêu sản xuất là tối ưu hóa năng suất và chất lượng, trụ tiêu cố định có thể đáp ứng tốt hơn do tuổi thọ cao và khả năng chịu đựng tốt.

Gợi ý một số loại cây làm trụ tiêu

Cây muồng đen

• Ưu điểm: Chi phí đầu tư rẻ, cây sinh trưởng mạnh, không cần chăm sóc quá nhiều thời gian đầu. Thích hợp với nhiều loại đất khác nhau. Có khả năng chịu hạn tốt.
• Nhược điểm: Cây muồng đen có thể cạnh tranh dinh dưỡng với cây tiêu. Lớn chậm, nhiều cành nhánh, thường xuất hiện bệnh xì mủ chết đứng.

Cây gáo vàng

• Ưu điểm: Cây gáo vàng có thể sinh trưởng mạnh mẽ và nhanh chóng. Thân mọc thằng, cành ngang dễ rong tỉa, ít sâu bệnh
• Nhược điểm: Cây gáo vàng có thể phát triển quá mạnh và cần được kiểm soát. Rất khó phá bỏ do khả năng tái sinh cao.

Cây gỗ tếch

• Ưu điểm: Thân thẳng, gỗ cây có giá trị cao, có sức chống chịu với gió bão rất tốt.
• Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu cao. Yêu cầu thời gian lâu hơn để cây phát triển đủ chiều cao.

Cây gòn

• Ưu điểm: Cây gòn có tốc độ sinh trưởng nhanh. Thân cành mềm dễ rong tỉa. có thể trồng từ cây đã có đủ chiều cao và kích thước.
• Nhược điểm: Thân trơn láng, cần có sự can thiệp để tiêu có thể đeo bám tốt. Bộ rễ phát triển mạnh nên cạnh tranh dinh dưỡng nhiều.

Cây núc nác rừng lá nhỏ

• Ưu điểm: Cây lớn nhanh, thân vươn thằng, cành ngang rất ít, gỗ mềm nên rong tỉa cành rất dễ dàng. Có độ dẻo dai nhất định, nên chống lại gió bão rất tốt
• Nhược điểm: Gỗ ít có giá trị, khi muốn phá bỏ cũng rất khó vì khả năng tái sinh rất cao.

Kết luận về các loại trụ trồng tiêu

Trụ tiêu đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cây tiêu phát triển và tạo ra năng suất cao. Việc lựa chọn loại trụ tiêu phù hợp giữa trụ tiêu sống và trụ tiêu cố định cần dựa vào nhiều yếu tố như điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, nguồn vốn đầu tư và mục tiêu sản xuất. Mỗi loại trụ tiêu đều có ưu nhược điểm riêng, và việc chọn lựa phải căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng vườn tiêu.

Ngoài ra, việc chọn lựa loại cây lâm nghiệp phù hợp để làm trụ tiêu cũng đóng vai trò quan trọng. Các loại cây như muồng đen, gáo vàng, gỗ tếch, gòn, và núc nác rừng lá nhỏ đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định trồng.

Hy vọng rằng thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại trụ tiêu và lựa chọn phù hợp nhất cho vườn tiêu của mình. Chúc bạn thành công trong việc trồng trụ tiêu và phát triển ngành nông nghiệp Việt Nam.